In PAR tracht je als onderzoeker verschillende perspectieven met elkaar te verbinden. Iedereen kijkt namelijk anders, ook al kom je uit dezelfde gemeenschap of ‘doelgroep’. Iedereen heeft een ander perspectief. De bril waardoor je kijkt, bepaalt wat je ziet. Het onderkennen van, en leren over ‘je eigen bril’ is essentieel in PAR: hoe kijk jij? En hoe kijken de mensen met wie je samen onderzoek doet? Verschillende brillen kunnen elkaar verrijken, maar leveren soms ook spanningen of conflicten op.

Bewust of onbewust?

De bril die betrokkenen in een PAR-project op hebben, is bepalend voor de samenwerking en uitkomsten van het traject. Door expliciet naar elkaars achtergrond en ‘bril’ te vragen, kom je erachter hoe iemand kijkt en waarom iemand zo kijkt.

Een paar voorbeelden

In een onderzoekgroep verkennen betrokkenen wat hen ‘anders’ maakt dan de ander. Dit verheldert de verschillen en de overeenkomsten tussen de anderen. Dit kan gaan om verschillen in gender, sekse, etnische afkomst, huidskleur, beperking, economische positie, etc., maar ook om verschil in visie op wetenschap.

In een andere onderzoeksgroep bespreken we de vraag: “Wie is “de Ander”?” Deze vraag, bedacht door een betrokken kunstenares, maakte veel los. Wat zegt het als je iemand tot ‘de Ander’ maakt? Wat zegt het over jezelf?

Praktische tips

• Een model dat behulpzaam kan zijn om elkaars bril te ontdekken is het model van intersectionaliteit. Hierdoor kun je met de groep het gesprek aangaan over gender, sekse, etnische afkomst, huidskleur, beperking, economische positie, etc.
• Organiseer meerdere bijeenkomsten om elkaar te leren kennen en ieders bril en achtergrond te begrijpen. Denk ook aan vragen die je kunt stellen:
  • In welk milieu ben je opgegroeid?
  • Welke mensen hebben jou gevormd?
  • Wat zijn belangrijke omgevingen (omgevingsfactoren?) die invloed hebben gehad op hoe je kijkt en denkt?
• Neem het model van intersectionaliteit eens door bij een kennismakingsgesprek om op andere gespreksonderwerpen te komen en achter iemands ‘muur’ te komen.
• Reflecteer als participatief onderzoeker ook op je eigen positie en bril. Het gaat niet om ‘de ander’ maar over ‘samen’. Hierin speel je zelf een evengrote rol.

Tips en meer informatie

• Een hoofdstuk over verschillende brillen m.b.t. PAR (Abma et al, 2018, hoofdstuk 2)

 

Ga terug naar de hoofdpagina                                          Verder naar stap 3: initieren